Skip to main content

Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego

  • Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego

Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego znalazło się w pierwszej dziesiątce najlepszych, unikatowych muzeów Europy. Ranking został opublikowany 18 maja 2015 r. przez brytyjski dziennik „The Guardian”.

O muzeum

Wąskie uliczki warszawskiej Starówki kuszą swoim tajemniczym urokiem i niepowtarzalnymi miejscami związanymi z historią miasta i kulturą. Skręćmy więc opodal placu Zamkowego z ulicy Miodowej w Kozią. Pod numerem jedenastym znajdziemy muzeum inne niż wszystkie – Muzeum Karykatury imienia Eryka Lipińskiego. Jest to jedyna placówka tego typu w Polsce, a na całym świecie jest ich zaledwie około pięćdziesięciu.

Początkowo skromny zbiór rysunków zgromadzonych w muzeum wynosił około 2500 obiektów. Przez ponad 40 lat istnienia muzeum rozrósł się i dzisiaj, uwzględniając depozyty stałe, kolekcja ta liczy ponad 25 tysięcy rysunków, a także obiektów z zakresu malarstwa, plakatu i rzeźby. Zbiory te zawierają wiele cimeliów karykatury polskiej i światowej, od XVIII-wiecznych po najnowsze. W kolekcji znajdują się prace tak wybitnych artystów obcych, jak m.in.: William Hogarth, Honoré Daumier, Jean Effel, Herbert Sandberg i Roland Topor. Oczywiście przeważają w niej prace autorów polskich, od miedziorytów Daniela Chodowieckiego z XVIII w. poczynając. Na szczególną uwagę zasługują dzieła: Franciszka Kostrzewskiego, Kazimierza Sichulskiego, Zdzisława Czermańskiego, Bronisława W. Linkego, Jerzego Zaruby, Karola Ferstera (Charlie), Eryka Lipińskiego, Zbigniewa Lengrena, Anny Gosławskiej-Lipińskiej (Ha-Ga) i Mai Berezowskiej. Rzecz jasna najbogatszy jest zbiór polskiej karykatury współczesnej. Długą listę autorów tworzą tu takie indywidualności jak: Julian Bohdanowicz, Andrzej Czeczot, Antoni Chodorowski, Andrzej Dudziński, Jerzy Flisak, Jacek Frankowski, Zbigniew Jujka, Janusz Kapusta, Szymon Kobyliński, Andrzej Krauze, Edward Lutczyn, Sławomir Mrożek, Henryk Sawka, Janusz Stanny oraz Zbigniew Ziomecki. W zbiorach muzeum znajdują się także prace artystów młodszej generacji, m.in.: Jacka Gawłowskiego, Marka Raczkowskiego, Tomasza Brody, Mirosława Grynia, Pawła Kuczyńskiego oraz Małgorzaty Lazarek i Magdaleny Wosik.

W swojej historii muzeum zrealizowało ponad 300 wystaw w siedzibie własnej, a także kilkaset na terenie całego kraju i za granicą – w niemal wszystkich krajach Europy oraz w USA i Chinach. Ekspozycje te miały charakter zarówno monograficzny, jak też problemowo - tematyczny. Z ważniejszych realizacji należy wymienić przede wszystkim pionierskie wystawy z zakresu dziejów karykatury polskiej: „Panorama karykatury polskiej 1945 - 1998”, „Karykatura okresu Młodej Polski 1890 - 1918”, „Czasy wojen i pokoju. Karykatura polska 1914 - 1939” oraz „Sma(cz)ki i zapachy PRL-u. Karykatura z lat 1944 - 1989”. Nowością są też wystawy o charakterze performance oraz ekspozycje wykorzystujące środki audiowizualne, w tym specjalnie przygotowywane na poszczególne wystawy materiały filmowe oraz wirtualne spacery po ekspozycji. Ze względu na niewielką powierzchnię wystawienniczą działalność instytucji ogranicza się do ekspozycji czasowych. Ponadto muzeum prowadzi szeroko zakrojoną działalność wydawniczą (głównie w formie katalogów wystaw), organizuje akcje o charakterze edukacyjnym, promocyjnym i popularyzatorskim – spotkania autorskie, promocje książek oraz inne wydarzenia kulturalne. Jest też organizatorem wielu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów na rysunek satyryczno-humorystyczny. Archiwalne zbiory Muzeum Karykatury są udostępniane w formie kwerend wszystkim zainteresowanym sztuką karykatury i stanowią cenne źródło dla prac naukowych oraz zaplecze dokumentacyjne dla oficyn wydawniczych i prasowych oraz produkcji filmowych, telewizyjnych a także dla platform cyfrowych i portali internetowych.